Categorie archieven: Middelbaar Laboratoriumonderwijs

60 jaar laboratoriumonderwijs in Leiden: ‘Overal waar een lab is, vind je onze studenten’

Het laboratoriumonderwijs van Hogeschool Leiden en mboRijnland viert dit jaar het 60-jarig jubileum. Analisten, laboranten en chemici vormen een belangrijke spil in het oplossen van grote maatschappelijke opgaven. Volgens docenten van de opleidingen is de relevantie van dit onderwijs groter dan ooit. 

Docent Marijn Knip samen met een student op een lab van Hogeschool LeidenMarijn Knip is docent bij de opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek van Hogeschool Leiden. Daar worden toekomstige analisten opgeleid die breed inzetbaar zijn. “Dat kan in een ziekenhuis zijn waar analisten zijn verbonden aan onderzoek of diagnostiek, maar bijvoorbeeld ook bij bedrijven, organisaties en onderzoeksinstituten die zich richten op schimmels, drinkwaterkwaliteit, sierteelt of voedselgewassen”, zegt Marijn. “Een ander voorbeeld is het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee op Texel, waar onderzoek naar water meer inzicht geeft in hoe het met trekvogels en bodemdieren op het wad gaat. Overal waar een lab bij komt kijken, vind je onze studenten terug.”

Docent Marijn Knip (r) samen met een student op een lab van Hogeschool Leiden. (foto: Patrice Börger)

Ontwikkelingen in het werkveld gaan razendsnel, mede door technieken en apparatuur die steeds geavanceerder, sneller en efficiënter werken. De hogeschool staat letterlijk en figuurlijk midden op het Leiden Bio Science Park (LBSP), de grootste life sciences campus van Nederland. “We zijn nu weer bezig om ons onderwijs te vernieuwen en daar proberen we veel bedrijven op het LBSP bij te betrekken. De vraag vanuit de sector passen we direct toe in ons onderwijs”, legt Marijn uit. Zo is onlangs een intentieverklaring ondertekend met Johnson & Johnson om nieuw talent op te leiden voor een life sciences-carrière. “De koppeling met het LBSP is ook terug te zien in stageplekken. Veel van onze studenten lopen in de buurt stage. De contacten tussen het werkveld en de hogeschool zijn echt heel goed.”

Middelbaar Laboratoriumonderwijs (MLO)

De opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek blaast niet als enige zestig kaarsjes uit. Ook de opleiding Chemie van Hogeschool Leiden en de opleiding Laboratoriumtechniek van mboRijnland bestaan zestig jaar. Studenten van mboRijnland volgen onderwijs op de campus en in de laboratoria van de hogeschool. “Nieuwsgierig, een kritische houding en dingen willen onderzoeken. Dat zijn eigenschappen die iedere MLO-student bezit en als analist of allround laborant nodig heeft”, aldus Rianne Veldt-Meijer, docent en practor bij de opleiding. “De studenten specialiseren zich uiteindelijk in de richting van chemie of biologie. Tijdens de opleiding krijgen ze beide kanten mee aan de hand van gastlessen, loopbaanoriëntatie, snuffelstages en opdrachten van bedrijven waarbij studenten onder meer monsters meten en data teruggeven aan het werkveld.”

Ook Rianne benadrukt de snelle ontwikkelingen in de sector en noemt daarbij onder meer artificial intelligence (AI), robotisering en de groeiende vraag naar analisten die kunnen programmeren. “Dat is één van de onderwerpen die ik met mijn practoraat oppak. Wat is de toekomst van een analist? Samen met bedrijven willen we daar een goed beeld van schetsen, zodat we de opleiding kunnen blijven innoveren. Duidelijk is wel dat je zonder analisten de kwaliteit van allerlei producten niet kunt waarborgen. Dan weet je niet of de uitslag die een dokter geeft wel klopt of dat je kraanwater veilig kunt drinken. Bij kwaliteitszorg heb je analisten nodig”, legt Rianne uit. Marijn voegt daaraan toe: “Studenten van de opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek worden opgeleid om een heel lab te runnen en protocollen op te stellen voor het gebruik van nieuwe apparatuur. Zo zie je dat studenten van deze twee opleidingen in een laboratorium niet zonder elkaar kunnen.”

Chemie: de kunst van het meten en maken

Al twintig jaar is docent Karsten Kaspers betrokken bij de opleiding Chemie van Hogeschool Leiden. Naast het lesgeven is Karsten bezig met vernieuwingen binnen de opleiding en het ontwikkelen van experimenten. “Wij leiden chemisch analisten op die om kunnen gaan met reacties en geavanceerde apparatuur. Veel mensen denken daarbij al snel aan het ontwikkelen van chemicaliën, maar het gaat ook om organisaties en bedrijven die bezig zijn met klimaatonderzoek, zaadveredeling, voeding, drinkwatercontrole en ook steeds meer in ziekenhuizen”, legt Karsten uit. “Chemie heeft een hele belangrijke rol om tot een duurzame samenleving te komen. Zo houden ze zich bijvoorbeeld bezig met produceren van bioplastics uit het snoeiafval van maïsplanten en het terugwinnen van fosfaat uit drinkwaterinstallaties.”

Voeg een onderzoekende geest, analytisch denken en flink wat creativiteit bij elkaar. Dat zijn de basiselementen die een student Chemie nodig heeft om te kunnen meten en maken. “Chemisten zijn vaak de eersten die iets proberen. Experimenten gaan nooit in één keer goed, dus dan heb je weer creatieve oplossingen nodig om verder te kunnen”, legt Karsten uit. “Zo hebben we dit jaar een project met honing van imkers uit de buurt. Alle bijenkolonies maken honing die een andere samenstelling heeft. Hoe kan dat? Komt dat door andere bloemen of echt doordat ze naar andere locaties toegaan? Dat soort vraagstukken zijn enorm interessant. Ik weet het antwoord als docent ook niet, dat pluis ik dan samen met de studenten uit.”

Benieuwd of middelbaar laboratoriumonderwijs bij je past? Kom naar een van onze voorlichtingsmomenten

Auteur: Mike Mourits, Hogeschool Leiden

Prachtige derde plaats voor mboRijnland-studenten tijdens landelijke wedstrijd Laboratorium Onderwijs

Leiden – Studenten Sanne, Sven, Louisa en Colin (MLO2 chemie klas) vertegenwoordigden mboRijnland tijdens het landelijke KILO (Kwaliteit in Laboratorium Onderwijs)-scholenproject in Ede. Ze behaalden een mooie derde plaats. KILO is een jaarlijkse wedstrijd voor mbo- en hbo-studenten Laboratoriumonderwijs. 

De deelnemende studenten kregen vier monsters aangeleverd die zij vervolgens moesten analyseren. Sanne, Sven, Louisa en Colin pasten een spectrometrische analysemethode toe om de monsters te onderzoeken en presenteerden hun bevindingen op 9 juni tijdens het afsluitende symposium. Van de elf inzendingen hadden er vier teams daadwerkelijk goed resultaat na de analyse, waaronder het team van mboRijnland.

Student Sanne vertelt: ‘Het was een hele leuk ervaring om deel te nemen aan de wedstrijd. Ons probleemoplossend denken werd getest en we moesten zelfstandig analyses uitvoeren. Ook moesten we nadenken over het voorbewerken van de monsters en hoe we de resultaten vervolgens konden analyseren. Ik vond het ook erg leuk om te zien hoe de studenten van andere scholen werken. Vooral hoe iedereen zijn best doet om de kwaliteit van de analyses zo hoog mogelijk te krijgen.’

Rianne, docent Chemie/Biochemie (CMLO1 Laboratoriumonderwijs): ‘Ik ben heel trots op de zelfstandigheid van de studenten en de goede kwaliteit van de data die ze geleverd hebben. De uitdaging zat hem vooral in het zelf moeten bepalen van het analysebereik en ze hebben een nieuwe manier geleerd van monsters voorbewerken. Mijn droom voor volgend jaar is om ook met de biologie sectie mee te kunnen doen en misschien ook met een nieuwe chemische techniek erbij’. 

Het KILO-scholenproject wordt jaarlijks georganiseerd door een groep enthousiaste docenten uit het Laboratoriumonderwijs aangevuld met vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en beroepsorganisaties. Deelnemende studenten leren hier meer over kwaliteit en het uitvoeren van een onderzoek en analyses. In dit geval specifiek de VAAS-methode (spectrometrie). Deelname leidt tot verhoging van de onderlinge vergelijkbaarheid van analyseresultaten en bevordert de wederzijdse acceptatie van die resultaten.

Lees hier meer over het KILO-scholenproject.

Interesse in de opleiding Laboratoriumtechniek? Lees hier waar je dat kunt doen.

Studenten mboRijnland ontmoeten bedrijven tijdens EXPO GOUDA MAAKT KENNIS

Op 5, 12 en 19 september faciliteert EXPO GOUDA MAAKT KENNIS een ontmoeting tussen Goudse ondernemers en studenten van mboRijnland van verschillende opleidingen. Op 12 september komen ruim 70 studenten van de opleiding Middelbaar Laboratorium Onderwijs (MLO) uit Leiden naar de EXPO in de oude Viruly zeepfabriek. Vorige week maakten studenten Technicus Engineering kennis met verschillende bedrijven.  

Vele sectoren hebben te maken met enorme tekorten op de arbeidsmarkt. Daarnaast zijn grote thema’s op het gebied van gezondheidszorg, techniek, energietransitie en klimaat actueel. Met deze netwerkbijeenkomst geeft EXPO GOUDA MAAKT zowel bedrijven als studenten de gelegenheid met elkaar kennis te maken en kennis uit te wisselen.

Student van de toekomst
Bedrijven vertellen welke thema’s er spelen op de werkvloer, aan welke (technische) expertise en vaardigheden behoefte is en wat de ontwikkelingen zijn in de toekomst. Ze lichten ook de mogelijkheden toe aan studenten voor het doen van projecten of studieopdrachten, stages en werk. Studenten kunnen op hun beurt ervaren welk bedrijf hen interessant lijkt en aansluit bij hun opleiding om stage te lopen of te werken.

Otto Jelsma, bestuursvoorzitter mboRijnland: ‘Geweldig dat EXPO GOUDA MAAKT geheel belangeloos deze ontmoeting tussen bedrijven en onze studenten heeft georganiseerd. Het brengt beide partijen op een aansprekende plek en laagdrempelige manier bij elkaar. Bedrijven vertellen waar ze behoefte aan hebben, studenten kunnen ontdekken bij welke bedrijven ze hun vakmanschap op korte of langere termijn kunnen inzetten.’

Bijdrage studenten aan Gouda750
Gedurende dit jubileumjaar Gouda750 is blikvanger EXPO GOUDA MAAKT een zeer succesvol initiatief gebleken, waar meer dan 9000 bezoekers kennis hebben gemaakt met de Goudse maakindustrie in verleden, heden en doorkijkend naar de toekomst.

Thierry van Vugt, wethouder Onderwijs gemeente Gouda: ‘Dankzij het sterke samenwerkingsverband met mboRijnland zijn veel studenten ingezet en betrokken bij Gouda750. Naast deze praktijkervaring en bijdrage aan de stad, weet de expo in haar laatste weken, met dank aan de betrokken sponsors, de samenwerking met het Goudse bedrijfsleven verder uit te bouwen door mbo-studenten uit de regio aan te trekken voor een uitgebreide kennismaking. EXPO GOUDA MAAKT KENNIS geeft mbo-studenten hiermee de kans zich te oriënteren op verschillende beroepsperspectieven.’

Hogeschool Leiden en mboRijnland intensiveren samenwerking voor lab-opleidingen

Hogeschool Leiden en mboRijnland vernieuwen bestaande afspraken voor verdere intensivering van het samenwerkingsverband voor de opleidingen van Het Middelbaar Laboratoriumonderwijs (MLO). De kennisuitwisseling tussen de instellingen is toegenomen, waardoor er nog meer mogelijkheden ontstaan ten aanzien van de bestaande doorlopende leerlijnen. Hierdoor ontstaan nieuwe kansen voor publiek-private samenwerkingen, wat direct een positieve invloed heeft op de baankansen van studenten én de kans op goede werknemers voor de bedrijven vergroot.

Op de campus van Hogeschool Leiden ondertekenden bestuursvoorzitters Sander van den Eijnden (Hogeschool Leiden) en Otto Jelsma (mboRijnland) vandaag de hernieuwde samenwerkingsovereenkomst. De partijen vinden het van groot maatschappelijk belang dat overheid, onderzoekers, ondernemers en het onderwijs op structurele schaal samenwerken om de toekomst van Life Sciences & Health veilig te stellen. In aansluiting hierop wordt de samenwerking vernieuwd en wordt momenteel onder andere gewerkt aan het starten van een nieuw Centrum voor Innovatief Vakmanschap (CIV) voor Bio Sciences, om zo mede vorm te geven aan de Human Capital Agenda van het Leiden Bio Science Park. Otto Jelsma: “Een nauwe samenwerking en kennisuitwisseling tussen overheden, onderwijsinstellingen, onderzoekers en ondernemers op het gebied van Life Sciences is nodig voor een naadloze aansluiting van alle niveaus van het beroepsonderwijs op de arbeidsmarkt. We kijken ernaar uit deze succesvolle samenwerking met Hogeschool Leiden voort te zetten, gezien het verder uitbouwen van de doorlopende leerlijnen bij ons hoog op de agenda staat.”

De instellingen werken al langere tijd nauw samen en maken nu nieuwe, concrete afspraken om dit verder te intensiveren. Sander van den Eijnden vertelt: “We zijn blij met deze hernieuwde samenwerking binnen het laboratoriumonderwijs. Zo kunnen we een goed en gedegen antwoord geven op de vragen die de Human Capital Agenda van het Life Sciences domein ons stelt. Doorlopende leerlijnen, verbindingen in de curricula en gedeelde kennis en personeel maken de opleidingen op zowel mbo als hbo-niveau wendbaar. Voor onze wederzijdse studenten vormt de hernieuwde samenwerking bovendien een stevige kwaliteitsimpuls met betrekking tot hun kennis, competenties en ondernemerschap. Door deze samenwerking kunnen wij hen ook in de toekomst de nieuwste technieken aan blijven bieden.”

De nieuwe samenwerking heeft daarnaast een bedrijfseconomisch voordeel. Zo spelen de beide onderwijsinstellingen hiermee in op een vraag vanuit het werkveld in de Leidse regio. Vooral vanuit de verschillende bedrijven in het Bio Science Park is namelijk veel behoefte aan goed opgeleid laboratoriumpersoneel.

‘Bedrijfsleven zal meer moeten participeren in laboratoriumonderwijs’

Drie scholen voor laboratoriumonderwijs organiseerden een conferentie (LAB-dag) met als thema ‘de analist van de toekomst’. De LAB-dag was druk bezocht met docenten, teamleiders en managers van het middelbaar laboratoriumonderwijs uit het hele land. Zo ook docenten van het Middelbaar Laboratorium Onderwijs (MLO) van mboRijnland.

Het thema van de LAB-dag 2018 is aangedragen door mboRijnland. Els de Waard, onze opleidingsmanager MLO (Middelbaar Laboratoriumonderwijs), is tevreden over de opkomst. “We houden deze LAB-dag elke twee jaar, met ontmoeting als grote doel. Samen nadenken over het thema. Waar leiden we toe op? Zijn we nog actueel in de kennis die we overdragen?”

De LAB-dag 2018, georganiseerd door vertegenwoordigers van drie MLO-opleidingen, heeft als thema ‘de analist van de toekomst’. Het thema is aangedragen door mboRijnland. Els de Waard, onze opleidingsmanager MLO, is tevreden over de opkomst. “We houden deze LAB-dag elke twee jaar, met ontmoeting als grote doel. Samen nadenken over het thema. Waar leiden we toe op? Zijn we nog actueel in de kennis die we overdragen?”

Vol podium

Dagvoorzitter Erik Siebel laat een eerste formule los op de aanwezigen. Delen = vermenigvuldigen. Dat zal op deze 29e maart gebeuren in een debat vóór de pauze en een aantal workshops na de pauze. Voor het debat komen twaalf mensen het podium op, afkomstig uit het bedrijfsleven én het onderwijs. Het debat wordt geleid door Frank Geelink, voorzitter directie van het Techniek College Rotterdam. Voor hem een thuiswedstrijd!

Multidisciplinair

Wat voor professionals heeft het bedrijfsleven in die toekomst vooral nodig? Harry Flore, ceo van het farmaceutisch bedrijf HAL Allergy, antwoordt met een mooie oneliner. “Geen hoog- of laagopgeleide medewerkers, maar juíst opgeleide mensen.” Hij pleit voor ontschotting. “Op de ontwikkelafdelingen werken we veel in multidisciplinaire teams, met mensen van alle niveaus. In zo’n situatie kun je moeilijk de schotten overeind houden tussen mbo- en hbo- of academisch geschoolde medewerkers.”

Doorgaande leerlijnen

Manager Els de Waard erkent dit direct, wanneer we haar later hiernaar vragen. “De ontschotting in het bedrijfsleven is allang gaande. Daarom mogen wij in het MLO niet achterblijven. In de praktijk is een hbo’er niet altijd slimmer dan een mbo’er. Het kan niet zo zijn dat we een mbo’er alleen inzetten voor praktische handelingen en een hbo’er of academisch geschoolde medewerker voor theoretische kwesties of voor troubleshooting. In dat licht bezien is het van groot belang dat wij blijven investeren in doorgaande leerlijnen, van mbo naar hbo.”Het MLO binnen mboRijnland heeft een bevoorrechte positie, omdat het gebruikmaakt van het laboratorium van de faculteit Science & Technology van Hogeschool Leiden. Els de Waard: “Omdat we de budgetten delen voor het laboratorium bij elkaar optellen, kunnen we veel meer doen. Mbo- en hbo-studenten en docenten zien elkaar op de gang en in het laboratorium. Dan ontstaat er een haast organische samenwerking.”InnoverenOnno de Vreede, directeur Innovation and Human Capital bij de VNCI, de branchevereniging van de chemische industrie in Nederland, brengt vuurwerk in het debat wanneer hij zegt het MLO meer werk moet maken van innoveren. “De grote bedrijven zijn druk met digitalisering, robotisering en automatisering. Daarvoor worden werkprocessen opnieuw ingericht.” In zijn optiek hebben de scholen te veel een interne focus. “Heroriëntatie is daarom heel erg hard nodig.”

Daverend applaus

Patrick Pijnenburg, directeur faculteit Science & Technology van Hogeschool Leiden, pakt naar eigen zeggen ‘met een ongemakkelijk gevoel’ de handschoen op. “Als ik Onno zo hoor praten, lijkt het alsof we in het onderwijs slapen. Dat is uiteraard niet zo. Voor het hbo en het mbo is het onmogelijk om voorop te lopen in de ontwikkelingen. Als school dragen wij de basiskennis over op de studenten, zodat die straks adequaat kunnen inspelen op de veranderingen in de branche.” Als het over innoveren gaat, dan kunnen de opleidingen de keuzedelen daarvoor prima inzetten.

 

Willen mbo en hbo beter aansluiten op het bedrijfsleven, dan zal dat bedrijfsleven intensiever moeten participeren in het onderwijs. “Dat is meer dan afwachten wat voor jonge professionals het onderwijs straks aflevert. Dat is ook meer dan als bedrijf één keer per jaar een college verzorgen. We zullen een participatievorm moeten vinden waarin het bedrijfsleven, veel meer dan nu het geval is, input geeft aan het onderwijs. Daarbij blijft de rol van docent kennis overdragen. Hij legt bij de studenten de basis. Het bedrijfsleven brengt daarop een toplaag aan.” De met passie uitgesproken woorden leveren Patrick Pijnenburg een daverend applaus op.

Kern van discussie

Harry Flore brengt met overtuiging zijn senioriteit en expertise in dit debat in. Hij heeft in zijn loopbaan tal van bedrijven in Europa en Amerika van binnen gezien, óók in Silicon Valley dat geldt als hét Mekka van de datascience. “Ik kan jullie zeggen dat de analisten die ik daar ben tegengekomen zeker niet beter waren dan hun Nederlandse collega’s. Dus laten we elkaar niet in de put praten.”Els de Waard reflecteert graag op dit deel van het debat. “Dat raakt de kern van de discussie die nu speelt binnen het MLO. Gebruiken we de keuzedelen als verdieping of verbreding van de opleiding? Die discussie moeten we binnen ons eigen team nog verder voeren.”

Flexibiliteit

Patrick Pijnenburg wil met het oog op de toekomst kijken naar de structuur waarin het onderwijs wordt aangeboden. “Daarin moet meer flexibiliteit mogelijk zijn.” Met die boodschap wordt het debat afgerond. Na de pauze, met daarin veel gelegenheid voor netwerken, dirigeert Erik Siebel de aanwezigen naar de eerste workshop van hun keuze. Het was een mooi debat, gevoerd vanuit diverse invalshoeken. Is Els de Waard tevreden? “Tevreden ben ik wanneer deze discussie wordt voortgezet in alle docententeams. De aanzet daartoe was goed.”

Het beste voor de studenten

In de pauze wordt aan alle kanten getrokken aan Els de Waard. Ze vindt het niet erg. “Je ziet hoe makkelijk mensen hier met elkaar in gesprek raken. Die uitwisseling op landelijk niveau is zo belangrijk! Opleidingen komen elkaar tegen. Concurrenten? We hebben elkaar nodig om het beste te kunnen bieden aan de studenten.”