Op 18 maart bezocht demissionair minister Dijkgraaf (OCW) mboRijnland locatie Breestraat in Leiden. Hij bracht een werkbezoek in het kader van de aanpak basisvaardigheden in het mbo en woonde een rekenles bij. Daarna ging hij in gesprek met een aantal docenten en studenten.
Minister Dijkgraaf: “Basisvaardigheden vormen echt de basis. Niet alleen omdat het studenten op weg helpt tijdens hun studie, maar ook omdat goed kunnen rekenen, lezen, en schrijven studenten in staat stelt om te blijven leren in een snel veranderende wereld. Het is mooi om te zien hoe mboRijnland met hun flexibele leermethoden aandacht heeft voor wat studenten écht nodig hebben. Zo dragen zij bij aan een sterke en gelijke basis voor iedere student.”
Niveau basisvaardigheden zorgwekkend
Uit onderzoek* blijkt dat Nederlandse jongeren steeds slechter zijn in basisvaardigheden. Dit past in een breder beeld van de Nederlandse samenleving: ongeveer 1,3 miljoen mensen tussen de 16 en 65 jaar heeft bijvoorbeeld moeite met de Nederlandse taal. Hun niveau ligt onder het eindniveau van het vmbo of mbo-niveau 2 en 3. Bovendien heeft een op de drie jongeren weinig burgerschapskennis. Een zorgwekkende ontwikkeling. mboRijnland wil het tij keren en is goed op weg met de projectgroep Basisvaardigheden.
Jacqueline Gorissen, projectleider Basisvaardigheden bij mboRijnland: “Ons doel is het verhogen van het beheersingsniveau van de basisvaardigheden van onze studenten, zodat zij beter kunnen deelnemen op school, in de maatschappij en in het bedrijfsleven. We willen de onderwijskwaliteit van deze vaardigheden verbeteren door bijvoorbeeld docenten beter voor te bereiden op wat studenten nodig hebben.”
Aansprekend onderwijs
Bij mboRijnland vallen Nederlands, Engels, rekenen, loopbaan en burgerschap onder de basisvaardigheden. Deze vakken zijn doorgaans niet populair onder de studenten. Studenten vinden de vakken vaak saai, moeilijk of oninteressant en zien vaak het nut er niet van in. Deze vakken zijn echter verplicht en worden afgesloten met een examen, terwijl studenten primair naar het mbo komen om een vak te leren. Tijd voor een andere aanpak, vindt de projectgroep.
Gorissen: “De basisvaardigheden moeten een grotere plaats krijgen in de opleiding. Wij willen de basisvaardigheden nadrukkelijker integreren in de beroepsvakken en streven naar nieuwe, aansprekende vormen van onderwijs die aansluiten bij de interesse en behoeften van de studenten. Dit pakken we mboRijnland breed aan.”
Flexibel en modulair onderwijs
Op dit moment is mboRijnland bezig met een herinrichting van het onderwijs in modules. Dit gaat stap voor stap. Over een paar jaar worden alle opleidingen flexibel en modulair aangeboden. Dit biedt kansen voor de basisvaardigheden, volgens Gorissen. “Op termijn is ons streven dat de basisvaardigheden in het hele leertraject terugkomen én als losse modules worden aangeboden, aansluitend bij het niveau van de student.”
Gepersonaliseerd onderwijs aanbieden is een van de speerpunten van mboRijnland. “Heeft de student alle lesstof van de basisvaardigheden onder de knie? Dan kan de student het examen afleggen. Dit klinkt vanzelfsprekend, maar flexibel examineren gebeurt nog te weinig”, aldus Gorissen.
Battle basisvaardigheden
Daarnaast moeten de basisvaardigheden weer leuk en uitdagend worden, vindt de projectgroep. Zo organiseerde mboRijnland eind januari op een van zijn locaties de Battle Basisvaardigheden in samenwerking met Malmberg. Een wedstrijd in basisvaardigheden tussen studenten van verschillende klassen. In een voorronde en afsluitende finale gingen studenten met elkaar de strijd aan om de beste te worden in de basisvaardigheden. “Door de inzet van zo’n spelelement vonden de studenten het hartstikke leuk om mee te doen. Het was een groot succes. Volgend jaar organiseren we de wedstrijd op al onze locaties”, vertelt Gorissen.”
Kaderbrief ‘Aanpak basisvaardigheden mbo’
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft het Masterplan Basisvaardigheden voor het voortgezet onderwijs opgesteld. In navolging daarvan heeft het ministerie van OCW een Kaderbrief Aanpak basisvaardigheden mbo opgesteld. Dit leidde bij mboRijnland tot de oprichting van de projectgroep Basisvaardigheden.
De projectgroep neemt deel aan veldsessies vanuit het ministerie en heeft contact met het expertisepunt van de MBO Raad. De focus van de projectgroep ligt komend jaar allereerst op een grotere verbinding en samenwerking tussen docenten basisvaardigheden mboRijnland breed. Daarnaast streeft de projectgroep naar integratie en zichtbaarheid van de basisvaardigheden in het beroepsgericht onderwijs. Verder worden de mogelijkheden van het modulair onderwijs van de basisvaardigheden verkend. “Ten slotte is een goede verbinding en afstemming tussen vo, mbo en hbo essentieel om een goed niveau van de basisvaardigheden te bewerkstelligen, voordat de student de arbeidsmarkt op gaat”, besluit Gorissen.
* Staat van het onderwijs (2022), Inspectie van het Onderwijs (2022) en Staat van het onderwijs (2023), Inspectie van het Onderwijs (2023)
Bekijk hier de video Battle Basisvaardigheden mboRijnland (locatie Alphen aan den Rijn).
Lees hier de kaderbrief Aanpak basisvaardigheden mbo.